Các hình thức trả lương cho người lao động

Hình thức trả lương theo sản phẩm là hình thức trả lương cho người lao động căn cứ trực tiếp vào số lượng và chất lượng sản phẩm (hoặc dịch vụ) mà họ đã hoàn thành
[ads-1]

Hình thức trả lương theo sản phẩm áp dụng rộng rãi cho những công việc có thể định mức lao động để giao việc cho người lao động trực tiếp sản xuất.
– Phải xác định đơn giá trả lương sản phẩm chính xác
Đơn giá là chi phí tiền lương cho một đơn vị sản phẩm là căn cứ để tính lương sản phẩm cho công nhân.
+ Công thức tính đơn giá trả lương sản phẩm:
ĐG = ( L_CBCV – PC ) x M_tg
hoặc
ĐG = ( L_CBCV + PC ) / M_SL
Trong đó:
+ L_CBCV : Lương cấp bậc công việc.
+ PC:     Phụ cấp lương.
+ ĐG:   Đơn giá trả lương sản phẩm.
+ M_tg:     Mức thời gian.
+ M_SL:    Mức sản lượng.
+ Điều kiện để xác định đơn giá trả lương sản phẩm chính xác:
Muốn xác định đơn giá trả lương sản phẩm chính xác, phải dựa vào các điều kiện sau: Phải có hệ thống mức lao động tiên tiến; Thực hiện việc xác định chính xác cấp bậc kỹ thuật đối với các khâu công việc trong doanh nghiệp; Các khoản phụ cấp được tính trong đơn giá phải được xác định đúng đắn.
– Phải tổ chức phục vụ tốt cho nơi làm việc
– Phải tổ chức kiểm tra nghiệm thu sản phẩm chặt chẽ
– Phải có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ chuyên sâu về tiền lương

Trả lương sản phẩm trực tiếp cá nhân
Trả lương theo sản phẩm tập thể (tổ , đội, nhóm…)
Trả lương sản phẩm gián tiếp
Trả lương sản phẩm khoán
Trả lương sản phẩm có thưởng
Trả lương sản phẩm luỹ tiến

– Trả lương theo sản phẩm trực tiếp cá nhân là trả lương cho người lao động căn cứ trực tiếp vào số lượng, chất lượng sản phẩm (hay chi tiết sản phẩm) mà người lao động làm ra.  
– Chế độ này được áp dụng đối với những người trực tiếp sản xuất, kinh doanh trong các đơn vị kinh tế mà quá trình lao động của họ mang tính độc lập tương đối.
TL_spi   =  ĐG x Q_i
Trong đó:
 TL_spi: Tiền lương sản phẩm của công nhân i;
 Q_i   : Sản lượng của công nhân i trong một thời gian xác định (tháng, ngày…);
Đơn giá trong chế độ lương này trả cố định và có thể áp dụng công thức:
ĐG = (L_CBCV + PC)M_TG
Hoặc:          
ĐG = (L_CBCV + PC) / M_SL
Trong đó:
ĐG : Đơn giá tiền lương trả cho một sản phẩm.
L_CBCV : Lương cấp bậc công việc của công nhân trong kỳ (tháng, ngày).
PC: Phụ cấp lương được tính trong đơn giá.
M_TG : Mức thời gian hoàn thành một đơn vị sản phẩm.
M_SL: Mức sản lượng của công nhân trong kỳ.
– Ưu, nhược điểm của chế độ trả lương sản phẩm trực tiếp cá nhân trong mỗi trường hợp

– Chế độ trả lương theo sản phẩm tập thể là chế độ trả lương căn cứ vào số lượng sản phẩm hay công việc do một tập thể công nhân đã hoàn thành và đơn giá tiền lương của một đơn vị sản phẩm hay một đơn vị công việc trả cho tập thể.
– Chế độ trả lương theo sản phẩm tập thể (tổ , đội, nhóm…) được áp dụng đối với những công việc hay sản phẩm do đặc điểm về tính chất công việc (hay sản phẩm) không thể tách riêng từng chi tiết, từng phần việc để giao cho từng người mà phải có sự phối hợp của một nhóm công nhân cùng thực hiện.
Công thức tính đơn giá:

Hoặc:
  
Trong đó:
ĐG _tt    : Đơn giá tiền lương sản phẩm trả cho tập thể.
: Tổng số tiền lương và phụ cấp tính theo cấp bậc công việc của cả tổ.
n : Số công nhân trong tổ.
M_SL : Mức sản lượng của cả tổ.
M_TG : Mức thời gian của tổ.
Tiền lương sản phẩm của tập thể tính theo công thức:
TL_sp = ĐG_tt x Q
Trong đó: Q là sản lượng của tổ, đội.
Sau khi xác định được tiền lương sản phẩm tập thể có thể áp dụng các phương pháp khác nhau để chia lương sản phẩm tập thể cho từng công nhân. Dưới đây xin giới thiệu 3 phương pháp chia lương sản phẩm tập thể cho từng người lao động.
– Ưu nhược điểm của chế độ trả lương sản phẩm tập thể

– Trả lương theo sản phẩm gián tiếp là trả lương cho công nhân làm các công việc phục vụ phụ trợ, căn cứ vào kết quả lao động của công nhân chính hưởng lương sản phẩm và đơn giá tiền lương tính theo mức lao động của công nhân chính.
Công thức tổng quát tính đơn giá tiền lương sản phẩm gián tiếp:
 ĐG_Pi = (L_CBCNP + PC_p) x M_tgi  x H _PVi
Trong đó:
 ĐG_Pi  : Đơn giá tiền lương sản phẩm của công nhân phụ khi phục vụ công nhân thứ i.
 L_CBCNP : Lương cấp bậc công nhân của công nhân phụ.
 PC_P : Phụ cấp của công nhân phụ.
 M_tgi, M_SLi   : Mức thời gian, mức sản lượng của công nhân chính thứ i được công nhân phụ phục vụ.
 H_PVi : Hệ số phục vụ của công nhân phụ đối với công nhân chính thứ i, đây là tỷ lệ thời gian mà công nhân phụ phục vụ công nhân chính đó trong tổng số thời gian làm việc của công nhân phụ.
 TL_SPP : Tiền lương sản phẩm của công nhân phụ.
 Q_i : Sản lượng hoàn thành của công nhân chính thứ i.

– Trả lương sản phẩm khoán là chế độ trả lương cho một người hay một tập thể công nhân căn cứ vào mức độ hoàn thành công việc và đơn giá tiền lương được qui định trong hợp đồng giao khoán.
– Trả lương sản phẩm khoán được áp dụng trong trường hợp mà sản phẩm hay công việc khó giao chi tiết, phải giao nộp cả khối lượng công việc, hay nhiều việc tổng hợp yêu cầu phải làm xong trong một thời gian xác định, với chất lượng nhất định.
Tiền lương sản phẩm khoán được xác định như sau:
TLsp_K = ĐG_K x Q_K
Trong đó:     
 TLsp _K: Tiền lương sản phẩm khoán.
 ĐG_K: Đơn giá khoán cho một sản phẩm hay công việc hoặc cũng có thể là đơn giá trọn gói cho cả khối lượng công việc hay công trình.
 Q_K: Khối lượng sản phẩm khoán được hoàn thành.
– Ưu nhược điểm của chế độ trả lương sản phẩm khoán

 – Trả lương sản phẩm có thưởng là chế độ trả lương theo sản phẩm kết hợp thực hiện các hình thức tiền thưởng nếu công nhân đạt được các tiêu chuẩn thưởng quy định.
 – Trả lương sản phẩm có thưởng được áp dụng đối với công nhân hưởng lương theo sản phẩm mà công việc hoặc sản phẩm có vai trò quan trọng hoặc yêu cầu bức xúc góp phần vào việc hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu kế hoạch của đơn vị.
– Tiền lương sản phẩm có thưởng được xác định như sau:
TLsp_t = L + (L x m x h)/100
Trong đó:
 TLsp_t: Tiền lương trả theo sản phẩm có thưởng.
 L: Tiền lương theo đơn giá cố định.
 m: Tỷ lệ thưởng cho 1% vượt mức chỉ tiêu thưởng.
 h: % vượt mức chỉ tiêu thưởng.
– Ưu nhược điểm của chế độ trả lương sản phẩm có thưởng vv

Trả lương theo sản phẩm luỹ tiến: Là trả lương theo sản phẩm mà tiền lương của những sản phẩm ở mức khởi điểm luỹ tiến (sản phẩm ở mức qui định hoàn thành) được trả theo đơn giá bình thường (đơn giá cố định), còn tiền lương của những sản phẩm vượt mức khởi điểm luỹ tiến được trả theo đơn giá luỹ tiến.
Mức khởi điểm luỹ tiến: Là mức được quy định, nếu sản lượng vượt mức quy định đó thì những sản phẩm vượt sẽ được trả lương theo đơn giá cao hơn so với bình thường (đơn giá cố định).
Áp dụng cho công nhân làm ở những khâu trọng yếu của dây chuyền sản xuất hoặc do yêu cầu đột xuất của nhiệm vụ sản xuất – kinh doanh (đơn đặt hàng đột xuất, sản xuất hàng xuất khẩu…) đòi hỏi phải hoàn thành khẩn trương, kịp thời kế hoạch.
Nguồn tiền trả thêm cho đơn giá luỹ tiến được lấy từ khoản tiết kiệm chi phí sản xuất cố định trong giá thành sản phẩm.
Đơn giá cố định dùng để trả cho những sản phẩm trong mức khởi điểm, là thành phần liên quan đến tính tiền lương sản phẩm luỹ tiến. Đơn giá cố định được xác định như đơn giá của các chế độ tiền lương sản phẩm khác như đã nêu ở phần trên ( hoặc ).
Đơn giá luỹ tiến dùng để trả cho những sản phẩm vượt mức khởi điểm, được tính toán dựa vào đơn giá cố định và tăng thêm một tỷ lệ cho phép, tuỳ thuộc vào mức độ tiết kiệm chi phí sản xuất cố định trong giá thành sản phẩm